Chúng ta thường nghe nhiều về thuật ngữ mô hình kinh doanh B2B trong lĩnh vực kinh doanh, nhưng liệu bạn đã hiểu chính xác về thuật ngữ này? Cùng với Shinecombank tìm hiểu xem mô hình kinh doanh B2B là gì cũng như lợi ích mà nó đem lại cho doanh nghiệp trong bài viết này nhé!
Xem nhanh
1. Mô hình kinh doanh B2B là gì?
B2B (Business-to-Business) là thuật ngữ viết tắt được sử dụng để mô tả hình thức kinh doanh giữa các doanh nghiệp. Nó liên quan đến các hoạt động mua bán, giao dịch trực tiếp giữa các doanh nghiệp. B2B có thể thể hiện thông qua thương mại điện tử và các giao dịch trong thực tế.
Xem thêm: Mô hình kinh doanh C2B và những điều cần biết?
Ở Việt Nam, hình thức B2B thường được thể hiện qua các sàn thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Adayroi, Shopee và ở nước ngoài như Amazon, Taobao, Alibaba, Ebay. Các doanh nghiệp có thể đăng ký và đăng thông tin sản phẩm trên các sàn này để bán hàng. Các doanh nghiệp khác muốn mua hàng có thể liên hệ thông qua sàn để thực hiện giao dịch.
Ngoài ra, còn có nhiều trang web và fanpage của các xưởng may bỏ sỉ trên khắp quốc gia. Các cửa hàng và chủ shop nhỏ có thể liên hệ để chọn lựa sản phẩm, đàm phán số lượng và giá cả, sau đó đặt hàng và thanh toán.
B2B đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho việc mua bán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ, và sản phẩm.
2. So sánh sự khác nhau giữa mô hình B2B và B2C
B2C (Business-to-Customer) là thuật ngữ viết tắt dùng để miêu tả hoạt động mua bán giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng cuối cùng, đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ.
Có những khác biệt đáng chú ý giữa B2B và B2C:
1. Đối tượng khách hàng: Trong giao dịch B2B, khách hàng là các công ty, trong khi B2C đối tượng khách hàng chủ yếu là cá nhân. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trong B2C, “C” có thể bao gồm cả những doanh nghiệp mua hàng để sử dụng.
2. Quá trình đàm phán và giao dịch: Trong B2B, việc bán hàng cho doanh nghiệp đòi hỏi các yếu tố như đàm phán giá cả, giao nhận hàng hóa, xác định các yêu cầu kỹ thuật. Trong khi đó, B2C không nhất thiết phải bao gồm tất cả các yếu tố này.
Sự khác biệt giữa mô hình kinh doanh B2B và B2C
4. Tích hợp hệ thống: Các doanh nghiệp B2B cần đảm bảo tích hợp hệ thống của họ với hệ thống của đối tác mua hàng mà không cần sự can thiệp trực tiếp của con người. Ngược lại, trong B2C, các công ty không cần tích hợp hệ thống của họ với hệ thống của khách hàng.
Xem thêm: Kinh doanh theo mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Porter
5. Chiến lược Marketing: Chiến lược tiếp thị B2B và B2C khác nhau. B2B tập trung vào xây dựng mối quan hệ và tiếp cận khách hàng mục tiêu, trong khi B2C tập trung vào tiếp cận đại chúng người tiêu dùng. Mỗi loại chiến lược có những yêu cầu và hoạt động tiếp thị riêng.
Xem thêm: Hoạch định chiến lược marketing là gì? 5 bước để thành công
6. Quá trình bán hàng: Quá trình bán hàng B2B thường phức tạp hơn và kéo dài hơn so với B2C. Trong B2B, cần xây dựng mối quan hệ và quảng bá để duy trì chu kỳ bán hàng.
3. Vai trò của mô hình B2B đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Hệ thống kinh tế là sự liên kết giữa nhiều doanh nghiệp và tổ chức nhỏ, tạo thành một mạng lưới phức tạp. Hợp tác với một doanh nghiệp trong mạng lưới này cũng đồng nghĩa với việc mở ra cơ hội hợp tác với nhiều đối tác khác, mang lại tiềm năng kinh doanh vô cùng lớn. Khi bạn xây dựng được độ tin cậy, uy tín và danh tiếng, nó sẽ nhanh chóng lan rộng trên thị trường. Hơn nữa, kinh doanh B2B còn giúp tiết kiệm thời gian và chi phí bởi vì quy trình mua hàng đồng nhất.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng khách hàng của bạn là các doanh nghiệp, tổ chức – những tổ chức có tính chuyên nghiệp. Vì vậy, yếu tố cảm xúc chủ quan phải được loại bỏ hoàn toàn. Điều quan trọng là tập trung vào chất lượng sản phẩm, logic để mang lại lợi ích cho tổ chức đối tác. Từ đó, sự hợp tác kinh doanh sẽ đạt được kết quả cao hơn.
4. Các loại mô hình B2B phổ biến trên thị trường
Có rất nhiều cách phân loại mô hình kinh doanh B2B. Tuy nhiên, cách phân loại phổ biến là dựa vào bản chất kinh doanh và hình thức hoạt động. Trong đó có 4 loại mô hình B2B:
4.1. Sàn thương mại điện tử
Mô hình này cũng tương tự như mô hình trung gian B2B, tuy nhiên, nó có tính tập trung và thuộc sở hữu của nhiều doanh nghiệp. Thông thường, mô hình này được thể hiện thông qua các nền tảng như chợ điện tử (e-markets), sàn giao dịch trực tuyến (internet exchanges), sàn giao dịch thương mại (trading exchanges), chợ trực tuyến (e-marketplaces),…
Sàn thương mại điện tử trong mô hình kinh doanh B2B
4.2. Mô hình kinh doanh B2B thiên về bên bán
Đây là mô hình thương mại điện tử rất phổ biến tại Việt Nam, trong đó một doanh nghiệp sẽ đóng vai trò là chủ sở hữu của trang web thương mại điện tử và cung cấp các sản phẩm, dịch vụ cho các nhà bán lẻ và nhà sản xuất.
4.3. Mô hình kinh doanh B2B thiên về bên mua
Mô hình này tại Việt Nam ít phổ biến hơn so với nước ngoài. Đa số các doanh nghiệp tại Việt Nam có nhu cầu bán sản phẩm của mình. Các công ty theo mô hình này thường đảm nhận vai trò nhập hàng từ các nhà sản xuất và cung cấp sản phẩm cho các công ty bán lẻ. Các công ty sản xuất thường sử dụng trang web để báo giá và phân phối sản phẩm của mình.
4.4. Mô hình B2B trung gian
Mô hình B2B trung gian có vai trò là cầu nối giữa bên mua và bên bán thông qua sàn thương mại điện tử. Có thể thấy mô hình B2B cũng khá phổ biến ở Việt Nam.
Theo đó, mô hình hoạt động chung trong trường hợp này là khi doanh nghiệp có nhu cầu bán hàng, họ sẽ sử dụng kênh trung gian này để quảng bá và phân phối sản phẩm, dịch vụ của mình. Các tổ chức và cá nhân có nhu cầu mua hàng sẽ truy cập vào kênh trung gian đó, xem sản phẩm và đặt hàng dưới sự bảo vệ của quyền lợi và tuân theo quy định trên kênh trung gian đó.
5. Cơ hội và thách thức của mô hình B2B
5.1. Cơ hội kinh doanh từ mô hình B2B
Nhìn chung, mô hình kinh doanh B2B đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như:
– Tối ưu chi phí hoạt động: Thương mại điện tử giúp giảm thiểu chi phí liên quan đến nhân viên và văn phòng, vì hoạt động trực tuyến diễn ra 24/7 và khách hàng có thể tự chủ động đặt hàng mà không cần tư vấn từ nhân viên.
– Sự thuận tiện: Thương mại điện tử B2B cho phép các doanh nghiệp tiếp cận và giao dịch trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quảng bá sản phẩm và đặt hàng số lượng lớn.
– Mở rộng kênh bán hàng: Thương mại điện tử B2B mở ra một kênh bán hàng mới, tiếp cận khách hàng trên toàn thế giới với chi phí thấp hơn so với xây dựng cửa hàng vật lí.
Mô hình kinh doanh B2B giúp mở rộng kênh bán hàng hiệu quả
Xem thêm: 6 chiến lược bán hàng hiệu quả nhanh chóng
– Tiềm năng thị trường rộng lớn: Các doanh nghiệp B2B có thể nhắm mục tiêu thị trường rộng lớn, từ phần mềm, dịch vụ tư vấn đến vật liệu và máy móc chuyên dụng. Họ cũng có khả năng trở thành người dẫn đầu trong lĩnh vực chuyên môn.
– Tính bảo mật cao và an toàn: Thương mại B2B đảm bảo tính bảo mật và an toàn cho cả người mua và người bán, đặc biệt trong việc thực hiện các hợp đồng và giao dịch kinh doanh.
– Thu về lợi nhuận cao và bền vững: Doanh nghiệp B2B thường bán hàng với số lượng sỉ, từ đó tăng doanh số bán hàng và thu về lợi nhuận cao.
– Cá nhân hóa: Tính cá nhân hóa là xu hướng phổ biến trong thương mại điện tử, khi đưa thông tin phù hợp với từng người dùng, đóng góp vào sự tăng trưởng doanh thu của nhiều doanh nghiệp.
– Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Trải nghiệm khách hàng quan trọng để tạo lòng tin và khuyến khích mua hàng. Một trải nghiệm tốt không chỉ đưa ra doanh thu mà còn tạo ra khách hàng tiềm năng mới.
5.2. Thách thức và rủi ro kinh doanh từ mô hình B2B
Bên cạnh những lợi ích mà mô hình B2B có thể mang lại, đi kèm với nó cũng là những rủi ro đối với doanh nghiệp, cụ thể như:
– Quy trình thiết lập phức tạp hơn: Xây dựng một mô hình thương mại điện tử B2B thành công đòi hỏi công việc nghiên cứu kỹ lưỡng để thu hút khách hàng khó tính và quản lý các đơn đặt hàng lớn. Điều này yêu cầu đầu tư thời gian và nguồn lực để tìm hiểu về thị trường tiềm năng, tạo ra hệ thống đặt hàng tùy chỉnh và thích ứng linh hoạt khi doanh số bán hàng thay đổi.
– Giới hạn bán hàng: Mặc dù các doanh nghiệp B2B có thể bán hàng trong số lượng lớn, nhưng họ có thể bỏ lỡ cơ hội bán hàng cho khách hàng cá nhân. Doanh nghiệp nhỏ và yêu cầu thương lượng hợp đồng có thể giới hạn lợi nhuận và mức độ bán hàng.
– Đòi hỏi người bán hàng giỏi: Thị trường B2B cạnh tranh và có nhiều công ty bán cùng loại sản phẩm hoặc dịch vụ. Để thành công, người bán hàng cần có kỹ năng xuất sắc để cạnh tranh, giảm giá và tìm cách thu hút sự chú ý của các công ty.
– Khó khăn trong quyết định mua hàng: Việc quyết định mua hàng trong lĩnh vực B2B thường phức tạp và tốn thời gian. Các doanh nghiệp thường xem xét nhiều yếu tố và không thể đưa ra quyết định ngay lập tức. Việc mua hàng trên một trang thương mại điện tử càng khó khăn hơn, vì doanh nghiệp cần tin tưởng nội dung và đáng tin cậy của doanh nghiệp trước khi thực hiện giao dịch mà không gặp gỡ trực tiếp.
Tóm lại, mô hình kinh doanh B2B đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chuỗi cung ứng, phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường. Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, hiểu rõ về mô hình B2B và có khả năng tạo lợi thế cạnh tranh là điều cực kỳ quan trọng để thành công trong môi trường kinh doanh ngày nay. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn giải đáp câu hỏi mô hình kinh doanh B2B là gì và có định hướng phù hợp để phát triển mô hình này cho doanh nghiệp của mình. Chúc bạn thành công!
