Trong lĩnh vực kinh tế học, đồ thị cung cầu và quy luật cung – cầu là những khái niệm rất quan trọng để mô hình hóa và hiểu các tình huống về thị trường. Nếu bạn đang quan tâm đến kinh tế và muốn tìm hiểu sâu hơn về chúng thì không thể bỏ qua bài viết này.
Xem nhanh
1. Đồ thị cung – cầu trong kinh tế học là gì?
Trong kinh tế học, đồ thị cung-cầu được sử dụng để mô hình hóa mối quan hệ giữa giá cả và lượng hàng hóa được cung cấp hoặc yêu cầu trên thị trường.
Đồ thị cung-cầu thể hiện mối quan hệ giữa giá cả của một mặt hàng và lượng hàng hóa được cung cấp hoặc yêu cầu trên thị trường. Trên đồ thị, đường cầu thể hiện lượng hàng hóa mà người tiêu dùng sẵn sàng mua với một mức giá cụ thể, còn đường cung thể hiện lượng hàng hóa mà nhà sản xuất sẵn sàng cung cấp với một mức giá cụ thể.
Điểm cắt giữa đường cung và đường cầu được gọi là điểm cân bằng, thể hiện mức giá và lượng hàng hóa tương ứng mà thị trường đạt được sự cân bằng giữa cung và cầu. Nếu giá cả cao hơn điểm cân bằng, lượng hàng cung cấp sẽ tăng lên trong khi lượng hàng yêu cầu sẽ giảm đi, dẫn đến tình trạng thừa cung và giảm giá. Ngược lại, nếu giá cả thấp hơn điểm cân bằng, lượng hàng yêu cầu sẽ tăng lên trong khi lượng hàng cung cấp sẽ giảm đi, dẫn đến tình trạng thiếu cung và tăng giá.
Hình ảnh: Đồ thị cung – cầu
2. Quy luật cung cầu là gì?
Quy luật cung-cầu là một nguyên tắc kinh tế cơ bản cho thấy sự tương tác giữa cung và cầu của một sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ ảnh hưởng đến giá cả của nó. Nguyên tắc này cho rằng khi cung tăng, giá sẽ giảm, trong khi nếu cầu tăng, giá sẽ tăng lên.
Với một mức giá cố định, khi sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp nhiều hơn so với nhu cầu của thị trường, cung sẽ vượt qua cầu, dẫn đến giá giảm. Ngược lại, khi nhu cầu cao hơn so với cung cấp, cầu sẽ vượt qua cung, dẫn đến giá tăng lên.
Quy luật cung-cầu được coi là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất của kinh tế và được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực kinh doanh, đầu tư và chính sách kinh tế.
Xem thêm: 7 bước xây dựng chiến lược bán hàng gia tăng doanh số
2.1. Luật cầu
Quy luật cầu cho rằng nhu cầu đối với một sản phẩm thay đổi tỷ lệ nghịch với giá của nó, tất cả những thứ khác đều bằng nhau. Nói cách khác, giá càng cao thì mức cầu càng thấp.
Bởi vì người mua có nguồn tài nguyên hữu hạn, chi tiêu của họ cho một sản phẩm hoặc hàng hóa nhất định cũng bị hạn chế, do đó giá cao hơn sẽ làm giảm lượng cầu. Ngược lại, nhu cầu tăng lên khi sản phẩm trở nên hợp túi tiền hơn.
Luật cầu là gì?
Kết quả là, các đường cầu dốc xuống từ trái sang phải (như trong hình ảnh biểu đồ bên trên). Sự tác động của thay đổi giá cả hàng hóa tới lượng cầu thông qua thay đổi sức mua được gọi là hiệu ứng thu nhập.
2.2. Luật cung
Luật cung liên quan đến sự thay đổi giá của một sản phẩm với số lượng cung cấp. Giá càng cao, số lượng cung cấp càng cao. Giá thấp hơn có nghĩa là nguồn cung giảm, tất cả những thứ khác được giữ nguyên.
Giá cao hơn khuyến khích các nhà cung cấp cung cấp nhiều sản phẩm hoặc hàng hóa hơn, giả định rằng chi phí của họ không tăng nhiều. Giá thấp hơn dẫn đến việc thắt chặt chi phí làm hạn chế nguồn cung. Kết quả là, đường cung dốc lên từ trái sang phải (hình ảnh biểu đồ bên trên)
Luật cung là gì?
Cũng như nhu cầu, những hạn chế về nguồn cung có thể hạn chế độ co giãn theo giá của nguồn cung đối với một sản phẩm, trong khi những cú sốc cung có thể gây ra sự thay đổi giá không cân xứng đối với một mặt hàng thiết yếu.
Xem thêm: Hoạch định chiến lược marketing là gì? 5 bước để thành công
2.3. Giá cân bằng
Còn được gọi là giá bù trừ thị trường, giá cân bằng là mức giá mà tại đó cầu khớp với cung, tạo ra trạng thái cân bằng thị trường được người mua và người bán chấp nhận.
Tại điểm cắt nhau của đường cung dốc lên và đường cầu dốc xuống thì cung và cầu về số lượng hàng hóa cân bằng với nhau, không xảy ra hiện tượng thừa cung hoặc thiếu cầu.
3. Những nhân tố ảnh hưởng đến quy luật cung – cầu
3.1. Nhân tố ảnh hưởng đến cung
Trong những ngành mà các nhà cung cấp không sẵn sàng thua lỗ, nguồn cung sẽ có xu hướng giảm về 0 khi giá sản phẩm thấp hơn chi phí sản xuất. Độ co giãn của giá cũng sẽ phụ thuộc vào số lượng người bán, năng lực sản xuất tổng hợp của họ, và động lực cạnh tranh của ngành. Bên cạnh đó, thuế và các quy định cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến cung
Nhân tố tác động đến cung nền kinh tế
3.2. Nhân tố ảnh hưởng đến cầu
Thu nhập, sở thích của người tiêu dùng và sự sẵn sàng thay thế sản phẩm này bằng sản phẩm khác là một trong những yếu tố quyết định quan trọng nhất của nhu cầu. Sở thích của người tiêu dùng sẽ phụ thuộc một phần vào mức độ thâm nhập thị trường của sản phẩm, vì tiện ích cận biên của hàng hóa giảm dần khi số lượng sở hữu tăng lên.
Một ví dụ về Luật Cung và Cầu trong thực tế
Năm 2020, do dịch COVID-19 gây ra mức tiêu thụ xăng giảm mạnh, dẫn đến tình trạng các nhà cung cấp không đủ chỗ chứa xăng và giá xăng tăng nhanh chóng. Tuy nhiên, việc giảm giá xăng đã giúp hạn chế sản xuất xăng. Trong khi đó, vào năm 2022, giá dầu thô tăng, tạo động lực cho các nhà sản xuất tăng sản lượng. Điều này cho thấy sự tương tác giữa cung và cầu trong ngành năng lượng.
Trên đây là bài viết về đồ thị cung cầu và giải thích về quy luật cung – cầu để người học dễ hiểu hơn. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào chưa rõ, hãy để lại bình luận phía dưới để Shinecombank giải đáp giúp bạn nhé. Ngoài ra đừng quên theo dõi chúng tôi tại Website và Fanpage để liên tục cập nhật các kiến thức mới nhất.
